مقالات روانشناسی
اختلال شخصیت اجتنابی یا دوری گزین
اختلال شخصیت اجتنابی یا دوری گزین
Avoidant Personality Disorder
افراد دچار اختلال شخصیت اجتنابی تمایل به جلب محبت، پذیرش و برقراری رابطه دوستانه با دیگران را دارند؛ با این وجود، اغلب، دوستان کمی داشته و از صمیمت اندکی با دیگران برخوردارند.
بیماران مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی، آرزوی ایجاد ارتباط صمیمی با دیگران را دارند؛ اما معمولا از روابط اجتماعی اندکی به ویژه از نوع صمیمی آن، برخوردارند. آنها از شروع کردن روابط و تلاش دیگران برای ایجاد ارتباط با آنها ترس دارند، زیرا مطمئن هستند که طرد خواهند شد و چنین طردشدنی را غیرقابل تحمل می‌دانند. افرادی که از ابتلا به اختلال شخصیت اجتنابی یا دوری‌گزین رنج می‌برند تمایل به اجتناب از حضور در موقعیت‌های اجتماعی دارند، زیرا از طرد شدن و قضاوت شدن توسط دیگران وحشت دارند. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال، از وضعیت خود آگاه بوده و تمایل به پیشرفت و بهبودی دارند. درنتیجه افراد مبتلا، اغلب پاسخ بسیار خوبی به درمان‌هایی مانند مشاوره و رفتاردرمانی می‌دهند. این اختلال، به گروهی از اختلالات روانی تعلق دارد که با نام اختلالات شخصیت شناخته میشوند. به طور کلی نیز الگوی رفتاری پایدار و مغایر با هنجارهای فرهنگی و رفتارهای نرمال از نظر جامعه هستند که باعث رنج خود یا اطرافیان میشوند.
طرحواره های اختلال شخصیت اجتنابی (طرحواره طرد، نقص و شرم، وابستگی، شکست ، محرومیت هیجانی )افراد دچار اختلال شخصیت اجتنابی در رابطه با کار و ارتباطات مشکل‌دارند. آنها از موقعیت‌های اجتماعی اجتناب می‌کنند، احساس بی‌کفایتی و نابسندگی دارند و به طردشدن از سوی دیگران به‌شدت حساسند. آنها به‌شدت نگران نظر دیگران درباره خودشان هستند. آنها از این هراس دارند که دیگران از آنها خوششان نیاید و ارزشی برای ارتباط با او قائل‌نشوند. این ترس آنها ناشی از عدم اعتمادبه‌نفس در شخصیت اجتنابی است. آنها از طردشدن توسط دیگران به‌شدت می‌ترسند و درنتیجه ریسک آغاز ارتباط را نمی‌پذیرند. شخصیت اجتنابی مشتاق رابطه است ولکن از ترس طردشدن از هرگونه ارتباط اجتناب میکند. این برخلاف شخصیت اسکیزوئید است که اصولا از هرگونه ارتباطی دوری‌می‌جوید و تمایلی به ارتباط ندارد و درتنهایی خویش راحت‌تر است.
علائم بیماری AVPD
بیماری شخصیت اجتنابی، با علائم زیر شناخته میشود:
جامعه گریزی ، احساس بی‌کفایتی و ناکافی بودن ، احساس رانده شدن یا مورد قبول نبودن
حس های این افراد :
آشفتگی ، خودکم بینی ، احساس حقارت ، ناخشنودی ، تحریک پذیری
سبک رفتاری این افراد:
کنارکشیدن از اجتماع ، خجالتی بودن و بی اعتمادی، نجوش بودن ، رفتار و گفتار شخص کنترل شده است و به نظر میرسد که این افراد نگران و ناراحت هستند.
سبک رفتار میان فردی:
شخصیت های اجتنابی در برابر طرد شدن حساس هستند و با وجود اینکه تمایل به پذیرفته شدن از جانب دیگران هستند ، فاصله خود را با دیگران حفظ می کنند و پیش از آنکه به دیگران راه بدهند ، تأیید بدون قیدوشرط دیگران را می طلبند. آنها با حفظ حالت دفاعی دیگران را می آزمایند. تا مشخص کنند که به چه افرادی می توانند اعتماد کنند و آنها را دوست بدارند.
مقایسه سبک با اختلال شخصیت اجتنابی :
1- دراختلال شخصیتی دشواری ها، خطرات و ریسک هایی که از امور جاری او خارج است را بزرگ جلوه میدهد در حالیکه در سبک شخصیتی ، با عادت ها ، تکرارها و روزمرگی ها راحت است و شناخته ها را به ناشناخته ها ترجیح میدهد .
2- دراختلال شخصیتی دوست یا محرم اسرار نزدیک به جز خانواده درجه اول ندارد یا فقط یکی دارد و از فعالیت هایی که شامل تماس های میان فردی زیاد باشد، اجتناب می کند. در سبک شخصیت با خانواده و چند دوست نزدیک ارتباط دارد ولی دوست دارد جزو خانواده باشد.
3- دراختلال شخصیتی تمایلی به ارتباط ندارد مگر اینکه مطمئن باشد مورد علاقه است ، به آسانی می رنجد و نگران میشود . ولی در سبک شخصیتی در مورد اینکه دیگران چگونه فکر می کنند حساس و نگران است . گرایش به خود-هوشیاری دارد.
4- دراختلال شخصیتی می ترسد که با سرخ شدن، گریه کردن، با نشان دادن علائمی از اضطراب در برابر دیگران ناراحت شود، در سبک شخصیت در ارتباط با دیگران بسیار رک و آزاداندیش است.
5- دراختلال شخصیتی در موقعیت های اجتماعی گریز دارد ، از ترس آنکه چیزی نامناسب یا احمقانه بگوید، یا نتواند به پرسشی پاسخ دهد. در سبک شخصیت تمایل دارد روابطی مرزبندی شده و خود محدود کننده داشته و فاصله خود را با دیگران حفظ کند.
6- گ دراختلال شخصیتی رایش به پیشرفت کند دارد و تمرکز روی تکالیف یا سرگرمی ها را دشوار می یابد . در سبک شخصیتی گرایش به کنجکاوی دارد و می تواند توجه زیادی روی یک تکلیف یا سرگرمی داشته باشد. اما به ندرت در رفتارهای کنار آمدن ضدهراس درگیر میشوند.
سبک شناختی :
می توان آنها را هوشیار و گوش به زنگ دانست. محیط را وارسی می کنند و به جستجوی قرینه های تهدید یا پذیرش برمی آیند.افکار آنها به خاطر حساسیت شدید مختل میشود چراکه عزت نفس پایینی دارند و پیشرفت های خود را کم ارزش می داند و بر کمبودها و نقص های خود بیش از حد تأکید می کنند.
سبک عاطفی :
سبک عاطفی یا هیجانی با ویژگی خجالتی بودن و مضطرب بودن مشخص میشود. چون به ندرت می توانند تأیید بدون قید و شرط از سوی دیگران دریافت کنند. به طور دائم احساس غمگینی، تنهایی و تنش دارند. در زمان های افزایش پریشانی ، حالاتی از پوچی و شخصیت زدایی شدن را وصف می کنند.
ویژگی های افراد با تیپ شخصیتی اجتنابی :
* تمایلی به معاشرت با دیگران ندارد؛. دوست نزدیکی ندارد.
* از فعالیت‌ها و یا مشاغلی که مستلزم ارتباط با دیگران است، اجتناب میکند.
* مشکلات را بیش از اندازه واقعی آن می‌بیند و در آن اغراق میکند.
* ازلحاظ اجتماعی احساس بی‌عرضگی، کهتری و نخواستنی بودن میکند.
* تمایلی به ریسک کردن و یا انجام کارهای جدید ندارد، زیرا می‌ترسد خرابکاری کند.
* اجتناب از فعالیت در محیط کار به دلیل ترس از انتقاد، مقبول نبودن یا دلایلی مشابه دارند .
* عدم تمایل به برقراری ارتباط با دیگران؛ مگر اینکه از پاسخ مثبت طرف مقابل اطمینان داشته باشد.
* ترس از طرد شدن : اجتناب از صمیمی شدن با دیگران به دلیل خجالت، ترس و… دارند.
* احساس ناکافی بودن یا بی‌کفایتی در یک جمع جدید دارند.
* عدم مشارکت در فعالیت‌هایی که ممکن است با شکست مواجه شود و شرمندگی به بار آورد.
* دوری کردن از اجتماع : رفتن به سر کار، مدرسه و سایر موقعیت‌های اجتماعی بعلت ترس از قضاوت منفی و مقبول نبودن.
* ممکن است شخص احساس ناخوشایند عدم مقبولیت را در موقعیت‌های مختلف اجتماعی داشته باشد.
* درگیری با انتقاد‌کنندگان: این اشخاص ظرفیت کمی برای شنیدن نقد داشته و اغلب خود را کمتر از سایرین می‌دانند.
* به علت عزت نفس پایین توان ابراز عقیده ندارد یا در بحث‌ها شرکت نمیکند و یا با همه چیز موافقت میکند.
* فرد به طور مداوم خود را سرزنش میکند. خود را بی‌عرضه، زشت، پایین‌تر از بقیه و… می دانند .
* تمایل ندارد در جمعی حاضرباشد و اگر هم در جمع باشد، به‌جای ارتباط برقرار کردن با دیگران، خود را با چیزهایی مانند تلفن همراه و ... سرگرم میکند.
* خجالتی هستند و چون می‌ترسند در موقعیت‌های اجتماعی رفتاری نادرست از آنها سر بزند، معمولاً غیرطبیعی رفتار می‌کنند.
* این افراد، تمایل به اغراق و بزرگ نشان‌دادن مشکلات خود دارند.
* از امتحان کردن موقعیت‌های جدید هراس دارند.
* اعتماد به نفس پایین و تصور ضعیفی از خود داشته، و خود را ناکافی، بدون صلاحیت و کمتر از دیگران می‌دانند.
* این افراد زودرنج بوده و به‌راحتی از شنیدن کوچکترین انتقاد‌ی ناراحت میشوند.
* هیچ وفت برای ارتباط برقرار کردن پیش قدم نمیشود برعکس خودشیفته ها و نمایشی ها هستند.
* تنهایی رو دوست ندارد ولی می ترسد ارتباط برقرار کند.
* احساس مداوم تنش و دلهره دارند.
* ترجیح به انجام کارها به صورت فردی نه گروهی ، احساس ناسازگاری با جامعه دارند.
صدای سر این افراد:
برون ریزی نکن، احساسات خودت را بیان نکن، ندرخش ، جلب توجه نکن، صمیمی نشو،آدمها مسخره کن هستند، حرف نزن، ارتباط برقرار نکن، خجالت بکش، اظهارنظرنکن
برای تشخیص اختلال شخصیت اجتنابی لازم است از بین موارد زیر حداقل 4 مورد وجود داشته باشد:
• اجتناب از فعالیت‌های شغلی که مستلزم تماس بین‌فردی چشمگیر است. این اجتناب عمدتا به دلیل ترس از خرده‌گیری و انتفاد، تائید نشدن یا طرد است.
• تمایل به ارتباط با دیگران ندارند ، مگر یقین داشته باشند که او را دوست دارند.
• زودرنجی و حساسیت زیاد که گاهی با پرتوقعی نیز همراه است.
• برقراری ارتباط صرفا با کسانی که دوستشان دارد و احساس نزدیکی میکند.
• در روابط صمیمانه به دلیل ترس از تحقیر یا تمسخر رفتار محتاطانه‌ای دارد.
• مشغولیت ذهنی زیاد نسبت به طرد شدن و مورد انتقاد قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی دارند.
ا به دلیل داشتن احساس بی‌کفایتی، در موقعیت‌های بین فردی جدید رفتار محتاطانه‌ای دارد.
ا خود را از نظر اجتماعی مطرود ، بی‌عرضه، و از نظر فردی بدون جاذبه و نسبت به دیگران حقیر می‌داند.
• به شیوه نامعمولی از خطر کردن شخصی یا درگیر شدن در هر فعالیت جدیدی اکراه دارد. این عدم تمایل عمدتا به این دلیل است که مبادا خجالت‌زده یا دستپاچه شود.
مطالب مهم درباره افراد اجتنابی که شما باید بدانید:
