DSM نوعی راهنما به شمار می رود که در راستای تشخیص شرایط های مختلف سلامت روان کاربرد دارد. در واقع راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) یک کتاب راهنما است که به طور گسترده توسط متخصصان سلامت روان – به ویژه آنهایی که در ایالات متحده هستند – جهت تشخیص بسیاری از شرایط سلامت روان مورد استفاده قرار می‌گیرد. DSM توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است و از زمانی که برای اولین بار در سال 1952 معرفی شد چندین بار مورد بازنگری قرار گرفته است. آخرین ویرایش پنجمین نسخه یا DSM-5 است که در سال 2013 منتشر شد.
برای DSM ابزارهای مختلف تشخیص جایگزینی وجود دارد، با این حال راهنماهای دیگر معمولاً کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. گسترده ترین همتای DSM، طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD) سازمان بهداشت جهانی است که اختلالات سلامت روان را به همراه تعداد زیادی از شرایط بهداشتی دیگر پوشش می دهد. برای متخصصان سلامت روان در خارج از ایالات متحده استفاده از ابزار تشخیصی ICD در اولویت است.
DSM توصیفی از شرایط سلامت روان از اختلالات اضطرابی و خلقی گرفته تا اختلالات شخصیتی و مرتبط با مواد دارد و آنها را به دسته هایی مانند اختلال افسردگی اساسی، اختلال اضطراب فراگیر و اختلال شخصیت خودشیفته تقسیم می کند. این اختلالات بر اساس ویژگی های مشترک در فصل هایی دسته بندی می شوند، به عنوان مثال، اختلالات تغذیه و خوردن، اختلالات افسردگی؛ طیف اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روان پریشی.
این کتابچه ی راهنما برای هر دسته از اختلال ها مجموعه‌ای از معیارهای تشخیصی دارد – معیارهای تشخیصی فهرستی از علائم و دستورالعمل‌هایی هستند که روان‌پزشکان، روان‌درمانگران و سایر متخصصان سلامت از آن ها برای تعیین اینکه آیا بیمار یا مراجع معیارهای یک یا چند دسته تشخیصی را برآورده می‌کند، استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، برای تشخیص اختلال افسردگی اساسی، DSM کنونی بیان می‌کند که فرد حداقل پنج علامت از لیست نه‌گانه (شامل خلق و خوی افسرده، کاهش لذت و سایر علائم) را در یک دوره دو هفته‌ای نشان می‌دهد. همچنین مستلزم آن است که علائم همراه با سایر شرایط، باعث ایجاد «پریشانی یا اختلال قابل توجه بالینی در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر زمینه‌های مهم شود.
