مقالات روانشناسی
اختلال شخصیت وسواسی اجباری
OCPD Obsessive Compulsive Personality Disorder
اختلال شخصیت وسواسی اجباری:
شاید برای کسانی که با آن آشنایی ندارند خوب هم به نظر برسد. برخی از مردم زمانی که با آدم‌های بسیار دقیق و منظم برخورد می‌کنند از رفتارشان خوششان می‌آید. حتی ممکن است تلاش کنند همانند آنها باشند. اما خوب است بدانیم بین نظم و اختلال شخصیت وسواسی اجباری مرز بسیار باریکی وجود دارد.
اختلال شخصیت وسواسی اجباری (Obsessive Compulsive Personality Disorder) یک اختلال روان‌شناختی است و با کمالگرایی بیش از اندازه شناخته میشوند. این افراد بیش از اندازه به نظم و کنترل شرایط اهمیت می‌دهند و قوانین سخت، پیچیده و انعطاف ناپذیری برای کار و زندگیشان دارند. این کمالگرایی به حدی بالاست که حتی سرگرمی و خوش‌گذرانی‌های فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از این افراد حتی برای دیدار با دوستانشان هم باید برنامه‌ریزی قبلی داشته باشند. محال است که یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی اجباری برای دیدار با دوستش دیر کند. آنها از نظر زمان‌بندی بسیار دقیق هستند و یا خیلی زودتر از زمان معمول در محل حاضر میشوند و صبر می‌کنند که طرف مقابل از راه برسد. اما اگر فرد مقابل ۲ دقیقه دیرتر از زمان مشخص برسد با برخوردهای پرخاشگرانه یا سرزنشگر شخص وسواسی اجباری روبرو خواهد شد.
افرادی که شخصیت وسواسی اجباری دارند به دلیل کمالگرایی و نظم بیش از اندازه و قواعد پیچیده، با دیگران دچار مشکل و کشمکش میشوند. بیش‌تر این افراد هیچ نکته منفی را در خود نمی‌بینند و بر این باورند که مشکل از دیگران است.افراد دچار اختلال شخصیت وسواسی اجباری نیاز شدیدی به تحمیل استانداردهای خود به اطرافیانشان دارند و به‌همین دلیل اکثراً با خانواده و دوستان خود دچار مناقشه و تنش میشوند. رابطه آنها با مَراجع قدرتی که به آنها احترام می‌گذارند، همراه با احترام بوده و در قبال آنها بدون توجه به نتیجه‌ای که ممکن است به‌بار آورد، کاملاً مطیع هستند و در برابر مَراجع قدرتی که برای آنها احترام قائل نیستند، بسیار مقاومت و سرسختی به‌خرج می‌دهند.
افراد دچار اختلال شخصیت وسواسی اجباری در ابراز عواطف بسیار ضعیف هستند و ابراز عاطفه در آنها بسیار کنترل شده است و بیان احساسات در حضور دیگران برای آنها بسار سخت است. روابطشان با دیگران جدی و رسمی است و در موقعیت‌هایی که دیگران می‌خندند، خوشحال میشوند و ابراز احساسات می‌کنند، آنها شق و رق هستند .زندگی با آنها دشوار است، زیرا برای فرد دچار این اختلال هیچ کار و رفتاری به اندازه کافی خوب و راضی کننده نیست. دقیق بودن بیش از حد آنها، استانداردهای سطح بالا، مشخص بودن راه و روش انجام هر کار در ذهن آنها و انعطاف‌ناپذیری حتی در باره امور جزئی، زندگی با آنها را بسیار سخت می‌کند. از نظر آنها، یا چیزی عالی است و یا اصلاً به‌درد نمی‌خورد. همه چیز سیاه یا سفید است. ذهن سیاه و سفید آنها باعث میشود باور داشته باشند که تنها یک روش برای انجام درست کارها وجود دارد و باقی روش‌ها کاملاً غلط است. به‌همین دلیل آنها در عقاید خود بسیار سرسخت، لجباز و سلطه‌جو هستند و این نوع تفکر در آنها باعث میشود روابطشان با دیگران همواره دچار مشکل شود.آنها در ارتباط با دیگران تا زمانی که اطمینان نداشته باشند چیزی که می گویند درست و کامل است، از ترس قضاوت دیگران چیزی نمی‌گویند.
ویژگی‌های شخصیت وسواسی اجباری
* از دیگران مستقل هستند.
* بیش از اندازه کمال‌گرا هستند تا جایی که در انجام کارها دچار مشکل میشوند.
* به سختی احساساتشان را بروز می‌دهند.(طرحواره انزوای اجتماعی)
* قوانین سخت و پیچیده برای بخش‌‌های گوناگون زندگی دارد و از این قوانین پیروی می‌کند
* بیش از اندازه مسئولیت‌پذیر و وظیفه‌شناس است به گونه‌ای که خانواده و دوستان را فراموش می‌کند.
* کارها را به دیگر نمی‌سپارد چون بر این باور است که نمی‌توانند کار را به درستی انجام دهند
* همیشه با دیگران کشمکش دارد و آنها را برای انجام نشدن کارها آن گونه که او می‌خواسته سرزنش می‌کند
* بسیار صرفه جو در هزینه‌ها و پول . بیش از اندازه اقتصادی فکر می‌کند و از نظر دیگران خسیس است.
* بیان احساسات برایشان مشکل است.آنها در تشکیل و حفظ روابط نزدیک با دیگران مشکل دارند.
* آنها افرادی سخت کوش هستند، اما وسواس همراه با کمالگرایی می‌تواند آنها را ناکارآمد کند.
* آنها اغلب افرادی عادل، خشمگین و عصبانی هستند.
* آنها اغلب دچار انزوای اجتماعی و دوری از اجتماع میشوند.
* آنها می‌توانند دچار اضطراب همراه با افسردگی شوند.
* احتکار وسایل فرسوده و بی فایده از علایق آنهاست .
* ناتوانی در به اشتراک گذاشتن یا محول کردن کارها به دیگران به دلیل ترس از درست انجام نشدن کارهایشان دارند.
* نیاز شدید به دستور دادن و احساس خود درست پنداری در مورد چگونگی انجام امور (طرحواره استحقاق)
* پایبندی سفت و سخت به قوانین اخلاقی و معنوی دارند.
* قوانین سخت و پیچیده برای بخش‌‌های گوناگون زندگی دارد و از این قوانین پیروی می‌کند.
* کارها را به دیگر نمی‌سپارد چون باو دارندکه نمی‌توانند کار را بدرستی انجام دهند. .
* دقیق بودن بیش از حد آنها، استانداردهای سطح بالا نیاز شدید به دستور دادن از مشخصه های بارز آنهاست.
* آنها افرادی سخت کوش هستند، اما وسواس همراه با کمالگرایی می‌تواند آنها را ناکارآمد کند.
* نیاز شدید به وقت شناسی،توجه شدید به جزئیات ،پایبندی شدید به برنامه ریزی، قوانین و مقررات دارند.
* از خود گذشتگی بیش از حد در کار کردن برای تامین هزینه‌های روابط خانوادگی و اجتماع دارند.
* راه و روش انجام هر کار در ذهن آنها مشخص است و انعطاف‌ناپذیری کمی (حتی در باره امور جزئی) دارند.
* رفتارهای رسمی، خشک و بسیار جدی داردو به سختی احساساتشان را بروز می‌دهند.
